Pocysterska świątynia jest trójnawową, jedenastoprzęsłową bazyliką filarową, przeciętą w połowie dwunawowym i dwuprzęsłowym halowym transeptem.

Niezwykłej urody i smaku sklepienia powstawały stopniowo. Najwcześniejsze są sklepienia gwiaździste, najpóźniejsze sieciowe i kryształowe z 1557 r. Datę tę można (za ks.J.St Pasierbem) uznać za kończącą budowę katedry, mimo, że prace trwały jeszcze później.

Od strony południowej przylegał do kościoła klasztor zbudowany wokół czworobocznego wirydarza.Wirydarz obiegały przesklepione krzyżowo krużganki, z których prowadziły wejścia do pomieszczeń usytuowanych w określonym porządku. Wyjątek stanowiło skrzydło północne, powstałe już w XV wieku, szersze od pozostałych, przykryte sklepieniem gwieździstym, pełniące rolę komunikacyjną a także wykorzystywana jako sala zebrań.

Za  murami dawnego klasztoru zbudowano prawdopodobnie w I połowie XIV wieku ceglaną świątynię, która od XVII wieku pełniła rolę kościoła parafialnego dla rozwijającej wokół klasztoru osady wiejskiej.

Prawdopodobnie wówczas też wokół kościoła usytuowano cmentarz. Dziś oglądać tu można pięknie odrestaurowane nagrobki, w większości w formie kamiennych lub żeliwnych krzyży na cokołach, dwa z pełnoplastycznymi figurami; liczne kraty, łańcuchy, ogrodzenia płyt granitowych, a wszystko pięknie otoczone zielenią.

W zbiorach Biblioteki Seminaryjnej w Pelplinie zachowało się ok. 2000 rękopisów, starodruków i inkunabułów cysterskich,  m. in. bogato iluminowany pergaminowy psałterz z pocz. XIV w., pergaminowy graduał z XIV w., dzieło Petrusa Lombardusa "Commentaria In epistole beati Pauli cum tekstu eiusdem" z XIII w., tabulatura pelplińska z XVI w.

Zebrano tu wiele cennych eksponatów dziedzictwa kulturowego Pomorza (np. XII i XIII wieczne Madonny Szafkowe, rzeźby i obrazy, szaty liturgiczne  i liczne przedmioty sakralne). Organizowane są licznie wystawy czasowe. Jednym z najcenniejszych eksponatów jest jedyny w Polsce egzemplarz Biblii Gutenberga (jeden z 47 zachowanych na świecie).

Na uwagę zasługuje też założony w 1905 roku, usytuowany nad skarpą rzeki Wierzycy katolicki cmentarz., którego centrum stanowi siedmiometrowy krucyfiks na dwustopniowym cokole, z płaskorzeźbami przedstawiającymi sceny ze Starego i Nowego Testamentu a także w części dolnej postać Chrystusa Zmartwychwstałego, powyżej Matki Bożej Bolesnej z aniołami.

W 1823, po przeniesieniu stolicy biskupiej z Chełmży do Pelplina, na terenie dawnych użytkowych ogrodów cysterskich wzniesiony został Pałac Biskupi, który wspaniale wkomponowano w krajobraz urządzonego Ogrodu Biskupiego, rozlokowanego na wysokim, południowym brzegu rzeki Wierzycy.

Diecezjalne Centrum Informacji Turystycznej w Pelplinie | informacja.diecezja-pelplin.pl

UWAGA! Ten serwis używa cookies i podobnych technologii.

Brak zmiany ustawienia przeglądarki oznacza zgodę na to.

Zrozumiałem